Van 11 januari tot 30 april 2015 was de Rechtbank Rotterdam het toneel van mijn schilderijen.
De Rechtbank Rotterdam ligt op de Kop van Zuid, naast het nieuwe Luxor theater en de Erasmusbrug. De tweede, derde en vierde etage bestaat uit een royale hal met een vide die de drie verdiepingen overspant. Een museale omgeving met plek voor 31 schilderijen waaronder een 24-luik, twee 9-luiken, twee 3-luiken en drie 2-luiken. De grootte van de doeken variëert van 30x30 cm tot 200x165 cm.
De schilderijen zijn gemaakt van 1994 (M&M1) tot en met december 2014 (treehuggers2).
Op 6 februari en 24 april gaf ik een rondleiding. Op deze pagina staat de digitale rondleiding; een verslag in woord en beeld.
De 'rondleiding' start achterin de 4e etage, met de oudste werken. De schilderijen hangen nagenoeg chronologisch, met op de derde etage de meest recente werken.
M&M, de serie mimetische manipulaties.
Het idee dat sommige kunstenaars een krabbel maken of een 3d restafval schets, en dat als 'af' en 'kunst' bestempelen. Daar kan ik niet bij. Voor mij is dat niet goed genoeg. Het kunstwerk moet een reden hebben, een bestaansrecht. Vandaar te starten waar andere kunstwerken ophouden, bij dat kleine schetsje. De schilderijen zijn aangepaste nabootsingen van het kleine werk. Het proces maakt dat de werken bestaansrecht hebben.
M&M1 (links op de foto, oranje) (1995) is bijvoorbeeld gestart vanuit een reliëf, een plaatje plexiglas in twee kleuren met een dikke gouden lijst erom. In het midden hangt een gevonden poppetje zonder armpjes, aan een touwtje.
In diezelfde serie is 'Wijs en wijsheid' M&M2 onstaan (midden op de foto, blauw) heeft als klein startpunt een goudkleurig plexiglas afvalplaatje waar de W vormen al uitgesneden waren, daarnaast een lijstje bespannen met pakpapier met een geschilderde vorm,
De serie 'er is meer dan dat wat was' (1997) (werktitels: auto, fiets, trein. Op de foto van links naar rechts) laat vergrootte tekeningen zien. Getekend in zwart-wit met inkt op een klein doekje van 15x20 cm. De tekening is gefotografeerd en daarna weer deels wit overgeschilderd. Dat verklaart de titel: op het grote doek is meer te zien dan er ooit op het kleine doekje was.
Golfslagbak (ook uit de serie m&m) rechts op de foto, oranje, begon met een kastje met een open onderkant, bekleed met blauw fluweel, daarin een gebogen vorm van kalkpapier beschilderd met glanslak)
Orakel (links op de foto) (1995-96) is een drieluik naar aanleiding van een klein kastje.
In het kastje staat een gevonden houten poppetje met baard en puntmuts, als een soort alwetend mannetje. Met een lampje boven hem. Door het glas-met-praatgaatjes kun je advies vragen. Naar gelang het antwoord kan het kastje in de uitgespaarde ruimte van schilderij 1, 2 of 3 hangen.
Kwel, (nog steeds uit de serie m&m) (1996) links op de foto, hier is de aanleiding een gevonden poppetje met losse armpjes en beentjes. Het geheel hangt in een kastje waar je door het sleutelgat kunt kijken, maar ook aan de zijkant is het semitransparant door een geschuurd plaatje met gaatjes.
gemoedstoestanden
Een sprongetje in de tijd: Attack is gemaakt voor een expositie in Zwitserland in 2001. Hierin komt een nieuwe fascinatie naar boven: gemoedstoestanden. Doordat ik mijzelf altijd bij de hand heb om via mijn gezicht een gemoedstoestand uit te drukken, ben ik het zelf die afgebeeld is. Maar dat maakt het nog geen zelfportretten. Het 9-luik hangt met schroefhaakjes in/aan elkaar. Idealiter hangt elk doek aan zijn eigen spijkertje, maar dat kan niet met het draden-ophangsysteem van de rechtbank.
Gemis (links, blauw) is speciaal voor een expositie gemaakt met het thema 'klagen' in 2000. Denkend aan klagen dacht ik aan mijn vader die veel klaagde als hij mij weer eens moest verhuizen en weer opnieuw die kast uit- en in elkaar moest schroeven. Vandaar de titel "gemis (portret van een schroevendraaier)". Het werk hing destijds op een donkerblauwe muur zonder verlichting. Door de metallic verf en de 'hoek van inval-uitval' lichtte het werk op vanuit de tegenovergestelde kant.
Vrijheid van meningsuiting is gemaakt voor een mogelijk sponsor van mijn nieuwsbrief. In 1994 gestart met een nieuwsbrief (= vrijheid van meningsuiting) "Articulatie" en zocht daarvoor sponsoring bij een grote copymachine gigant Océ (die niet toevallig ook een kunstcollectie heeft). Zij wilden niet sponsoren, dus kregen het werkje niet. Zij hebben echter om mij te ondersteunen wel een groter schilderij gekocht en opgenomen in hun kunstcollectie. (dit schilderijtje heb ik niet gefotografeerd ter plekke... die is er bij ingeschoten.)
Het vijfhoekige werkje van 37x37 cm is opgespannen op een raam van ronde balkjes, verstek gezaagd. De ronde blakjes zijn van een voormalige ballet-bar uit mijn Utrechtse atelier dat ik had in het balletzaaltje van de muziekschool op de Lnge Nieuwstraat.
Bel, uit 2004, is er weer een uit de serie gemoedstoestanden. Het schilderij toont een geschrokken personage, wat zou de boodschap zijn geweest, die tot haar kwam via de telefoonhoorn van een telefoonhokje? Het werk is eerder af dan ik had verwacht. Potloodlijnen verraden dat de eerste opzet nog zichtbaar is. Maar af is af(blijven).
Zonder titel (groene manga) uit 1999 laat een fascinatie zien voor het patroon van pixels en de vervorming van rond naar vierkant in een pixel-structuur. De aanleiding is hier een gefotografeerd manga poppetje, geabstraheerd weergegeven. (lijfje-arm) In detail heeft het wit nog een zichtbare onderlaag.
3e etage
'hand van pop' is geschilderd naar aanleiding van een serie gevonden poppetjes en de studie hoe dat handje dan het beste weergegeven kon worden. Een roze ondergrond met een gele transparante laag geeft een vibrerend oranje. Door zijn eenvoud en kleurstelling is hij haast sacraal.
Sad sit (2006) is een print op doek. Een zittend personage in het (euromast-)park met fijne grillige bomen op de achtergrond. Wachtend, de tijd dodend. Saai. Door de computerbewerking en de verpixeling krijgt het een voor mij interessante lading en textuur, met fijne cadeautjes van de techniek. Het digitale bestand is bewerkt alsof het een schilderij is. Qua werkwijze en intentie is er voor mij niet veel verschil tussen een photoshop document of een werk met acryl op doek.
Oneindige zwaartekracht (2003) laat via 24 doekjes de beweging van het 'over de kop' gaan zien, inclusief de invloed van de zwaartekracht. In 24 frames per seconde, een filmische sequentie, is de beweging op dvd vastgelegd. Het fenomeen 'over de kop gaan' is op deze plek ook wel erg toepasselijk, hier worden faillissementen uitgesproken. Het werk was eind april en midden mei te zien bij een documentaire 'schuldenaren' op npo2.
Bipolair(still) in een negenluik dat het verstilde moment van een tweestrijd laat zien. Zij door hem deels afgeschermd, waardoor het lijn- en vormenspel beïnvloed wordt. Het moederwerk 'Bipolair' is een interactieve animatie (hij om haar, donker / zij om hem,licht) die op een tablet-pc draait.
Toxic (2001) is uit de serie gemoedstoestanden. Boos, zwaar boos, giftig zelfs.
Het schilderij hing eerst op de vierde etage dicht bij de bode-loge, maar was daar te prominent aanwezig. Bezoekers voelden zich gevolgd door de ogen, de bodes vonden het ook niet fijn... of hij weg kon. Fijn dat het werk dat oproept. Dan werkt het!
In diezelfde tijd, in de serie 'gemoedstoestanden', maakte ik een werk in opdracht voor de gemeente Bergen op Zoom: 'roddel en achterklap' met 9 transformatorhuisjes bekleed met gezichten: fluisteren, luisteren, schreeuwen, geschokt reageren, stil zijn.
2e etage
Af (vuile hond) (2008) toont weer de fascinatie voor ritme en herhaling. Een vergelijking tussen een op de rug liggende mens en een dito hond is zichtbaar. Het ikoon (als in internetikoontjes / vereenvoudigde symbolische aanduidingen) wijst op een ruimte beneden. Het werk valt binnen de serie gemoedstoestanden.
Read the fucking manual (2008-2010)
Read the fucking manual (2008) is de eerste uit een serie over relaties tussen twee personages. Het stilstaande moment in een verhaal, narratief, afwachtend. De mensen lezen. RTFM staat voor 'had je de gebruiksaanwijzing maar moeten lezen, dan had je niet zo'n domme vraag gesteld' op internetfora. Herhaling en ritme door de achtergrond, een psychologische ondertoon door de mensen en hun relatie.
RTFM (2008) (rechts op de foto) toont een stel dat van elkaar af is gewend, sms't of -appt hij RTFM?
- Links op de foto: Read the fucking manual (lie). (2010) Weer een omkaderd moment in een verhaal. Wat is er met hen aan de hand. Liegt zij of ligt zij? Beide? Is hij haar manual aan het lezen? (Het schilderij maakt sinds begin 2016 deel uit van de DELA kunstcollectie)
- Rechts op de foto: Slaaploos (2004) is een werk uit de serie gemoedstoestanden. Moe. In tweeën gespleten door ambivalente gedachten. Blauw van de nacht en bleek. En de liefde voor pixels viert weer hoogtij. Net na Slaaploos maakte ik Muurbloem (niet op deze expositie, maar aangekocht door een particulier).
Up & down, (2002) het tweeluik rechts op de foto, laat twee gezichten zien (ook uit de serie gemoedstoestanden), afhankelijk van de lichtinval (hoek van inval = hoek van uitval). De donkere laat een gezicht zien dat omhoog kijkt. De lichte een gezicht dat van bovenaf naar beneden kijkt.
CtrlA (2008) laat een grote A - kleine a zien, met een lezend personage op een bankje, het is het eerste schilderij uit de serie RTFM. De grote A is geselecteerd, waardoor dat vlak geinverteerd, negatief is in kleur t.o.v. zijn omgeving.
Tussen de serie RTFM en Treehuggers heb ik GROS (2012) gemaakt, twaalf 12-jarigen met QR-code in de achtergrond. 12M2. De 12 schilderijen zijn verkocht aan de school waar ze allen leerling zijn.
Treehuggers (2014) lijkt een vervolg op de serie RTFM waar wachtenden niets doen. Het idee is ontsproten aan het zien van kleine bomen in het park. De bomen hebben aan drie kanten een paaltje en houden de hem vast met rubberen banden, waardoor de boom recht kan groeien. Het ritme van de bomen bepaald een opwaarts motief. Het rood in het schilderij is semitransparant in vele lagen opgebracht, met daaroverheen enkele lagen dik hoogglansvernis. De groene figuren zijn niet van glansvernis voorzien, maar mat. (Het schilderij maakt sinds begin 2016 deel uit van de DELA kunstcollectie)
Tussen treehuggers 1 en 2 maakte ik 'schwarzmalen' een publieks-participatie project in samenwerking met Marja van Putten. 1 september 2015 begint een nieuw project in diezelfde lijn: schwarzmalen2.
Treehuggers II (eind 2014) is het nieuwste werk dat te zien is in deze expositie. Het harde ritmische digitale gaat een synergie aan met het grillige maar positieve natuurlijke. Poëtisch subtiel, veel lagen, deels metallic verf. Het ontstaansproces is hier te zien.
Het tweeluik heeft nagenoeg het formaat van een deur, beiden zijn ze 2 meter hoog, de ene 105 cm breed, de andere 100 cm. (Het schilderij maakt sinds begin 2016 deel uit van de DELA kunstcollectie)
Op de eerste etage is plek voor twee werken:
dooie raaf, uit 2000, 230 cm groot, met een gelaagdheid die het blauw verdiept. Door het toepassen van de pixels is de ontbinding al ingetreden. Het donker drukt zwaar.
memory, gemaakt in dezelfde tijd als de dooie raaf, en Corvus Corax. Een dode raaf met memorykaartjes van vervlogen tijden. Herinnering en vergankleijkheid.
Corvus Corax hing niet in de rechtbank. Dit schilderij is gemaakt in Londen, tijdens een werkweek met de tweede fase academie. De witte raaf uit het museum of natural history staat model. Eingenlijk grijpt het verhaal nog verder terug en is de vogel naar aanleiding van mijn academietijd... ergens rond 1987 tekende ik een dode merel, liggend, met de pootjes in de lucht. Intrigerend. Die is me bijgebleven.
maasmeisje is geschilderd in dezelfde tijd (2006) als het interactieve kunstwerk in opdracht van RTVRijnmond (free.DIVE) tot stand kwam (oplevering 2007).
Het drieluik was ooit samen een groter doek, met daarop het stroomgebied van de maas en een transparant vallend of zwemmend personage eroverheen. Ik vond het werk niet goed zoals het was, dus besloot ik het doek in stukken te knippen en als drieluik te laten fungeren. De titel is een toevallige samenloop van omstandigheden (in die tijd in het nieuws: maasmeisje).
En bij de entree van de rechtbank op de begane grond:
In dubio (2014) met opnieuw een momentopname van een spanning tussen 2 personages, zoals bij de serie 'read the fucking manual'. Ik vroeg facebookvrienden om advies: "mét of zónder Jack Russell?" Het werd mét. Zie het ontstaansproces.
Een van de schilderijen in het echt zien? Maak een afspraak voor een atelierbezoek!
